Criminaliteit op het platteland: ‘Kan ik u een vrijblijvend aanbod doen voor een hennepplantage?’

“Ik heb een aanbod voor u. Ik wil met u een geheel vrijblijvend gesprek over een hennepplantage op uw terrein. Dat is een sector waarin wij veel ervaring hebben. Bij deze een offerte.” Zo openlijk, brutaal maar ook professioneel worden boeren en tuinders soms benaderd door criminele bendes. Dat bleek tijdens een zogeheten Boerenlunch, waarin politie, gemeente, de Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB) en het project Veilig Buitengebied in Roggel in gesprek gingen met boeren en tuinders over criminaliteit op het platteland. Dat leverde wederzijds een hoop inzichten op.

Nederland heeft een bedenkelijke reputatie op het gebied van drugsproductie. We zijn de pillenschuur van Europa, terwijl ook de hennepteelt floreert. Ergens moet dat gemaakt en geteeld worden en dat is heel vaak op het platteland. Criminelen zoeken hiervoor schuren en loodsen. Liefst bij boeren en tuinders die kwetsbaar zijn en het extra geld wel kunnen gebruiken.

Tekst gaat verder onder de foto

Burgemeester Désirée Schmalschläger van Leudal opende de informatieve Boerenlunch met een bekentenis: “Ook ik dacht toen iemand ooit tegen me zei ‘we zijn erger dan Italië’, ach, dat valt wel mee. Maar we hebben als politiek weggekeken.”

Peiling

Dat criminaliteit en ondermijning op het platteland inderdaad een groot probleem zijn, bleek wel uit een peiling die de LLTB heeft gehouden onder hun leden. Twee op de drie boeren en tuinders heeft te maken met criminaliteit, en een op de acht is benaderd voor verhuur van een stal, kas, schuur of loods.

“De grootste fout die je kunt maken is ‘ja’ zeggen”, vertelt Nicole Alberts, projectleider Veilig Buitengebied aan de enkele tientallen deelnemende boeren en tuinders. “Want ‘ja’ zeggen is niet meer terug kunnen. Dan wordt het minder vriendelijk en krijg je berichten als ‘we weten waar je kinderen op school zitten’.”

Boeren wordt op het hart gedrukt de boot af te houden. Maar hoe doe je dat, hoe scheep je iemand af zonder dat het vervelend wordt? “Dan zeg je gewoon: ik sta onder toezicht van de omgevingsdienst, dus ik zou het hier niet doen.” Om de andere ‘smoes’ werd luid gelachen. “Je kunt ook zeggen: mijn partner kan haar mond niet houden, dus ik zou het zeker niet hier doen”, legt Nicole Alberts uit. ‘Maar blijf alert: ik ken een voorbeeld van oude mensen die hun kinderen lieten paardrijden. Daarbij zei iemand: die en die bekende in het dorp zei me dat ik u kon vragen of u een ruimte te huur heeft. Dat klinkt dan vertrouwelijk, maar is het natuurlijk niet.”

Sceptisch

Verder wordt opgeroepen om alert te zijn. “Iemand vertelde me dat hij nieuwe buren had. De man sprak Engels en hij sleepte wel erg veel isolatiemateriaal naar binnen. Dat moet je echt melden, desnoods anoniem.”

Tot zover de werkwijzen. Dat er tientallen deelnemers zijn aan de Boerenlunch bewijst dat het onderwerp leeft. Maar boeren zelf vinden het lastig om preventieve maatregelen te nemen. Zo is er voor de campagne ‘Boerenverstand’ een speciaal bordje ontworpen dat ze bij hun erf kunnen ophangen. Daar staat op dat criminelen op het verkeerde adres zijn. Maar dat wordt sceptisch ontvangen. “Ik ga dat niet ophangen”, zegt een deelnemer. “Dan lijkt het toch alsof hier eerder iets aan de hand is geweest. Dat imago wil je niet hebben.”

Tekst gaat verder onder de foto

Maar het grootste probleem is dat boeren geen melding doen van diefstal en ‘aanbiedingen’. “Het is te veel gedoe. Een hoop formulieren en tijd”, zegt een boer. “Bovendien gebeurt er daarna vaak verder niks mee. Het levert niks op.” Een aanwezige politieman reageert daar op. “Als niemand aangifte doet, wordt het ook minder urgent als wij prioriteiten moeten stellen.”

Nicole Alberts van Veilig Buitengebied zegt dat inderdaad te weinig boeren zich melden. “Boeren en tuinders hebben het over het algemeen niet zo op de overheid, ze willen niet in ‘het systeem’ terecht komen. En ze hebben er vaak ook geen tijd voor, ze gaan verder.”

Na afloop doet een boer nog een suggestie. “Maak melden toegankelijk. Een speciale app zou al heel veel helpen.”

Tenslotte zegt Veilig Buitengebied zich extra te richten op vrouwen. “De mannen zijn vaak druk bezig met het bedrijf en het zakelijke deel”, zegt Nicole Alberts. “Als ik door de vrouw wordt uitgelaten, krijg ik vaak het echte verhaal te horen. Met alle emoties, want die vrouwen zijn vaak toch ook meer met andere dingen zoals de kinderen bezig. Daarom houden we speciale bijeenkomsten over deze onderwerpen voor agrarische vrouwen.”