Precies 80 jaar geleden op 16 november 1944 werd Grathem bevrijd door de Welsh Fusiliers, een linie-infanterieregiment van het Britse leger. Onder grote belangstelling werd zaterdag het herdenkingsmonument op het Nassauplein onthuld. Het gedenkteken kreeg een prominente plek in het dorp.
De herdenkingsplaat toont een silhouet van twee meter hoog, vervaardigd uit cortenstaal, dat een Britse soldaat uitbeeldt. Het gedenkteken wordt omringd door zestien keramieke klaprozen, gemaakt door kinderen van basisschool De Klink. De klaprozen symboliseren zowel de zestien kernen van de gemeente Leudal als de offers die tijdens de oorlog zijn gebracht. De klaprozen staan voor hoop, veerkracht en wederopstanding.
Tiny Reijnders van de ‘werkgroep 80 jaar bevrijding Grathem’ is onder de indruk van alle hulp die de werkgroep van de mensen uit het dorp kreeg. En natuurlijk ook dankbaar voor de sponsoren. “Het was een grote klus maar we hebben het gered. Toen we als dorpsraad benaderd werden met dit initiatief was het voor ons belangrijk dat het idee zou worden gedragen door de mensen uit het hele dorp en dat is gelukt”.
Ook de kinderen van basisschool hebben hun bijdragen geleverd. Ze mochten allemaal een bloem bij de klaprozen leggen. In de ontvangsthal van de school hingen de gedichten die de kinderen hadden geschreven. De lokale toneelvereniging ‘Kiek Mer’ voerde een aantal keren een eenakter op.
In het zaaltje van de basisschool is een tijdelijke expositieruimte ingericht. Er is van alles te zien. Frans Daemen is een van de vrijwilligers van de dorpsraad die meegeholpen heeft met de inrichting van de expositie: “We hebben materiaal van mensen uit het dorp gekregen maar ook van verzamelaars: helmen, geweren, kleding, identiteitspapieren, veel foto’s.” Bijzonder trots is Daemen op twee unieke stukken: het dagboek van Wiel Winkelmolen die de werkgroep heeft mogen inzien zodat een boek over hem geschreven kon worden. Maar ook de brieven aan Bertus Wertz zijn in boekvorm uitgegeven. “Deze brieven zijn geschreven door Grathemers die evenals Wertz gedeporteerd waren. Door het lezen van deze brieven kregen wij als werkgroep inzicht in hoe deze groep Grathemers zich in den vreemde, ver van huis, voelden en uitten. Met hulp van de dochter en schoonzoon van Wertz is er een mooi boek tot stand gekomen. “Een uniek document”, laat Daemen weten.
En voor de liefhebbers van bakken werd de actie ‘Heel Grathem bakt’ bedacht zodat de bezoekers van de festiviteiten konden genieten van zelf gemaakte lekkernijen.
