“Je wil niet dat straks je neefje van veertien een dossier heeft gelezen en dat daar op een verjaardagsfeestje een algemeen oordeel aan verbonden wordt, zonder enige nuancering”, zegt Peter Korten. Hij is de organisator van de theaterlezing die binnenkort in Weert wordt gehouden over het online zetten van oorlogsarchieven. Daarin kan iedereen lezen wie wat heeft gedaan voor en tijdens de bezetting. Maar daar moet wel een context bij.
Aanvankelijk zouden de oorlogsdossiers van het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) al per 1 januari online komen. Dat is voorlopig uitgesteld uit privacymotieven, maar van afstel is nog geen sprake. Het online zetten van de archieven kan een gevoelig thema zijn, ook voor Weerter families. “Veel mensen hebben Soldaat van Oranje gezien, dat is hoe ze denken dat het gegaan is. Maar het allemaal veel ingewikkelder en genuanceerder. Je moet dingen ook hun tijd en context zien. Daarnaast werden toen ook overal stempels op gedrukt, maar op welke basis? De dossiers zijn niet allemaal per se betrouwbaar. Wie gaf wie aan na de oorlog, en wat waren de motieven?”, zegt Korten, die daarmee aangeeft dat reputatieschade voor nabestaanden op de loer kan liggen.
Tijdens de bijeenkomst zal worden ingegaan op de mogelijk misleidende impact van sommige informatie en de gevaren van (te) snel getrokken conclusies. Dit thema raakt niet alleen de geschiedenis van Weert, maar heeft ook betekenis voor veel families die de herinnering aan gebeurtenissen uit deze periode nog steeds met zich meedragen. Dat is natuurlijk de actuele kern van de problematiek van de openbaarmaking en reden voor Geschied- en oudheidkundig genootschap De Aldenborgh deze avond te organiseren. Het verhaal van SS’ers zal centraal staan ter illustratie van de relatief grote groep die onderworpen is aan de bijzondere rechtspleging na de oorlog.
Tijdens de avond worden enkele fragmenten van interviews met ooggetuigen zoals Fien Slabbers-Stribos, Jan Frenken, Thieu Jonckers en Twan Schoenmakers getoond over de aanpak van collaborateurs. “Vergeet dat vooral niet vermelden”, zegt Peter Korten. En zet daar ook het citaat bij van Fien Slabbers-Stribos. Dat is ijzersterk.”
‘Dao kân oeëver zoeën gevâl neme zegke, ze hebbe dit of det verkieërdj gedaon.
In feite hebbe ze ’t verkieërdj gedaon, mer ge mótj uch ouch aafvraoge:
woeërum, waat és de oeërzaak, en wi-j kaome ze daotów?’
Fien Slabbers-Stribos (1914-2019)
De theaterlezing is in maandag 16 december in De Munt. Timmie van Diepen, historicus en journalist bij Het Belang van Limburg, gaat deze avond in dialoog met Evertjan van Roekel. Sinds februari 2022 is Van Roekel tevens als onderzoeker verbonden aan Nationaal Monument Kamp Amersfoort. Iedereen is welkom en de entree is op basis van een vrijwillige bijdrage.
