Nog nooit sloot burgemeester Hessels zoveel drugspanden: ‘We zijn er zelf van geschrokken’

“Ongelooflijk. We zijn er zelf van geschrokken”, zegt burgemeester Jos Hessels. Nog nooit eerder sloot hij in Echt-Susteren zoveel drugspanden als vorig jaar. In het smalste stukje Nederland werden met 27 sluitingen in 2024 bijna drie keer zoveel drugspanden gesloten als het jaar ervoor. De meeste indruk maakte de ontdekte drugslocatie in hartje Echt. “We zijn toen echt wel aan een ramp ontsnapt. Daar had zoveel kunnen misgaan, net zoals bij ieder drugslab.”

Hessels geeft aan het begin van dit interview aan dat in Echt-Susteren wel meer wordt gezocht naar drugslocaties in vergelijking met andere gemeentes. Ook maakt hij zich grote zorgen om de toename van wapens en explosies, wat tegenwoordig samengaat met de drugscriminaliteit. In zijn ruim dertien jaar als burgemeester ziet hij de aanpak van criminelen veranderen.

“Omdat men veel in het buitengebied zoekt, gaan criminelen zich juist vestigen in het centrum”, zegt hij, “Want daar valt het minder op en is meer verkeer.” Een voorbeeld daarvan is het café op de Plats in Echt waar in september grote hoeveelheden drugsgrondstoffen werden ontdekt.

Lees ook: Café Oppe Platz per direct dicht: twee mannen en vrouw opgepakt

“Als je alleen al door je hoofd laat gaan wat hier had kunnen gebeuren op de Plats waar wekelijks honderden jongeren kwamen”, schetst Hessels. “We kregen na de ontdekking meldingen van jongeren over vloeistoffen die daar door het plafond sijpelden. Dat waren puzzelstukjes die op hun plaats vielen.”

De ontdekking was een toevalstreffer. Een periodieke controle van garageboxen, die de politie met de gemeente wel vaker houdt, leidde ze naar het café. “In een garagebox stond nog een vat waar zelfs de sticker met het adres van het café op stond. Niet echt slim, maar puur toeval.”

Grensligging kan ook nadelig zijn

Als mogelijke verklaring voor de vele drugsvondsten in zijn gemeente, noemt Hessels de grensligging. Ingeklemd liggen tussen België en Duitsland heeft zo zijn voordelen, maar ook nadelen. “Logistiek liggen we goed, maar natuurlijk dan ook voor het illegale verkeer. Je bent heel snel de grens over en kunt zelfs onderdelen van je productielijn verdelen over verschillende landen.”

Daar criminelen gaan daar lucratief mee om, weet Hessels. “We hebben meegemaakt dat dezelfde organisatie in het Duitse Selfkant in designerdrugs zat en in Echt-Susteren een growshop had. Toen werden ze allebei aangepakt en hebben ze het omgedraaid: de growshop in Duitsland en de designerdrugs in Nederland. Dan zijn ze volledig legaal bezig.”

Hennepplantages en sluitingen

Ook hennepplantages komen veel voor in Echt-Susteren. Hessels heeft al veel gebouwen daardoor zien uitbranden. Geen menselijke slachtoffers in Echt-Susteren, maar wel dieren die bij de branden omkwamen. Door het geknoei met stroomdraden vormen ook deze plantages een gevaar voor de veiligheid. “Een voorbeeld is een huis in Echt-Susteren met kleine kinderen. Blootliggende draden die aaneen waren geknoopt op de badkamer en slaapkamer waar die kinderen slapen en zich wassen. Levensgevaarlijk.”

Voor Hessels des te meer reden om het pand dan voor een aantal maanden te sluiten. “Sommigen zeggen: er zijn kinderen in het spel, dan kun je niet sluiten. Nou, dat is juist extra motivatie om het wel te doen.” De verdachten zoeken meestal zelf een logeeradres, als hun huis op slot gaat. “Ik heb altijd tegen die mensen gezegd: of je naar de gevangenis moet, daar gaat de rechter over. Of je naar je schoonmoeder moet, daar ga ik over.”

Het legaliseren van wietteelt in Nederland zal niet het einde zijn van de illegale hennepplantages, denkt hij. “Je hoort nu al: die legale wiet is het niet, dat is slap spul. Ze hebben liever dat illegale spul met een THC-waarde die vijf à zes keer zo hoog is.”

Hij vestigt goede hoop op het grootschalig inzetten van smart grids. Daarmee kan een energieleverancier per wijk bekijken waar veel stroom wordt gebruikt. Hennepplantages kunnen zo eerder worden ontdekt.

Verbod op designerdrugs

In juli gaat naar verwachting het verbod op designerdrugs van kracht. Het zal de productielocaties niet helemaal laten verdwijnen volgens Hessels: “Maar je kunt ze wel gaan straffen en vervolgen.”

De eigenlijke grote ramp speelt zich dagelijks af: het gebruik ervan, stelt de burgervader. “Het is zo’n rommel. Als je van de politie al hoort hoeveel mensen, niet alleen jeugd, het gebruiken. Als je van medisch specialisten hoort over de desastreuze gevolgen voor lichaam en geest: jonge mensen gaan kapot aan ketamine of 18-jarigen die geen blaas meer hebben. Nog maar niet te spreken over de zware criminaliteit die er over de hele wereld achter zit om het spul te fabriceren en hier te krijgen.”

‘Het wordt wildwest’

Grote zorgen maakt Hessels zich over explosies en het toenemende gebruik van wapens. “Dat hangt bijna altijd samen met drugscriminaliteit”, zegt hij, terwijl hij even later als voorbeeld de beschieting op de Bosstraat afgelopen december geeft. Of die beschieting ook uit het drugsscircuit komt, kan hij niet zeggen. “Dat onderzoek loopt nog.” In Roermond werd dezelfde avond ook een pand beschoten, volgens de politie is er een mogelijk verband.

Lees ook: Schietincidenten in Echt en Roermond: politie onderzoekt verband

“Ik ben na de beschieting bij de buren geweest en je ziet hoe bang die mensen dan zijn. In het appartement eronder bij oma lagen twee kleinkinderen te slapen tijdens de beschieting. Omdat het zo’n amateurs zijn, kan er veel misgaan. Ze geven mensen een paar honderd euro om op een woning te schieten of een granaat of Cobra te laten ontploffen. Aan de westgrens van Oekraïne heb je voor een paar tientjes een wapen. Het wordt wildwest.”

Een oplossing voor de drugscriminaliteit in zijn gemeente heeft Hessels, op de controles na, ook niet. “We hebben een groot nadeel ten opzichte van criminelen: wij moeten ons aan regels houden. Dus ze zijn altijd een stapje verder.”