Leudal koploper in burgerkracht vanwege sterke gemeenschapszin
Leudal behoort tot de landelijke top als het gaat om het aantal burgercollectieven per inwoner. Uit de Burgercollectieven-monitor 2025 van CollectieveKracht en de Erasmus Universiteit Rotterdam blijkt dat Leudal gemiddeld 19,5 burgercollectieven per honderdduizend inwoners telt. Alleen buurgemeente Horst aan de Maas scoort hoger.
In Leudal is de gemeenschapszin diep geworteld, stelt het rapport. Een initiatiefnemer uit een van de zestien dorpskernen zegt in het onderzoek: “In een aantal van deze kernen is een enorme gemeenschapszin. De mensen kijken echt naar elkaar om en zorgen voor elkaar. Heel veel vrijwilligers dragen een rijk verenigingsleven.” Een goed voorbeeld daarvan was het OLS, dat in mum van tijd 1800 vrijwilligers vond.
De samenhang gaat verder dan alleen gezelligheid: “Verenigingen trekken samen op en maken een vuist richting de gemeentelijke overheid, en krijgen zo veel voor elkaar”, vertelt de inwoner.
Betrokkenheid van gemeente
Toch is de betrokkenheid van de gemeente onderwerp van discussie. Sommige collectieven ervaren steun, terwijl anderen kritischer zijn. Een vertegenwoordiger van een lokale burenhulporganisatie laat weten dat zij bewust ervoor hebben gekozen het collectief op dorpsniveau te organiseren. Daardoor kreeg die organisatie geen subsidie, omdat de gemeente juist inzette op een initiatief voor de hele gemeente.
Een andere initiatiefnemer van een burgercollectief bekleedde zelf in het verleden een hoge positie bij de gemeente. Hij pleitte toen voor dorpsbudgetten per kern, zodat bewoners zonder gemeentelijke bemoeienis zelf initiatief konden nemen. “Helaas is dat niet gelukt.”
Leudal staat symbool voor een bredere ontwikkeling in Nederland, waarin burgercollectieven een steeds belangrijkere rol spelen in lokale leefbaarheid. De monitor laat zien dat vooral in minder stedelijke gemeenten burgerkracht zich sterk manifesteert.
