Prinsen over de vasteloavend vroeger en nu: van spontaan feest naar digitaal draaiboek
Jan Custers (72), Henri Verstappen (45) en Steef Maessen (39) zijn drie toegewijde carnavalsvierders en allemaal lid van carnavalsvereniging De Moerebuuk uit Ell. Ze hebben alle drie ervaren wat het betekent om de rol van prins en vorst te vervullen en vertellen vol passie over de vastelaovend in ‘hun’ Ell door de jaren heen. Wat zijn de verschillen tussen toen en nu?
Jan Custers, nu 72 jaar, kreeg in 1981 de mededeling dat hij de nieuwe vorst van Ell moest worden. “Zo ging dat toen”, laat Custers weten. “In die tijd had je nog een groep mannen die het ‘voor het zeggen had in het dorp’ en zij bepaalden toen dat de functie van vorst wel bij me paste.”
Uiteindelijk was Custers 25 jaar vorst. “Zonder draaiboek en dat is zoals Ell het toen deed. Ik had geen idee waaraan ik begon maar dat kwam vanzelf goed. Tegenwoordig heb je een draaiboek”, zegt Custers. “Vroeger kwamen we gewoon bij mekaar en dat was veel spontaner.”
De functie van vorst vervul je jarenlang, totdat je het niet meer wil of kunt doen. Custers legt uit: “Het is een eer als je wordt gevraagd. De vorst is altijd de persoon geweest die het woord voerde en de prins had toen vooral een ceremoniële taak. Die hield de lippen stijf op mekaar en de vorst moest dit dan opvangen en de mensen toespreken.”
(Tekst gaat verder onder de foto)
‘Minder spontaniteit
Custers werd in 2007 opgevolgd door Henri Verstappen. Met een korte onderbreking van een jaar is Verstappen van 2007 tot 2022 vorst geweest. “In dat tussenjaar ben ik even prins geweest. Dat is iets wat je wel gedaan moet hebben voordat je vorst wordt, maar in mijn geval liep dat door omstandigheden iets anders.”
Steef Maessen is sinds 2023 vorst van de Moerebuuk. “Toen Henri Verstappen aangaf te willen stoppen, heeft het bestuur mij gevraagd of ik het wilde overnemen. Al doende leer je het. Gelukkig kan ik met vragen altijd terecht bij Henri. Tegenwoordig zijn er draaiboeken, zodat je niet elk jaar het wiel opnieuw hoeft uit te vinden.”
In de jaren vijftig, toen Custers nog actief in de vereniging was, ging dat anders. “Er was ook geen bestuur. Dat was de Raad van Elf. Notulen werden er niet gemaakt. We kwamen een aantal keren bij mekaar en dan bespraken we met de groep wat er allemaal moest gebeuren.” Tegenwoordig gaat dat anders. Omdat alles in een digitaal draaiboek staat, is er minder spontaniteit. “Alles staat in de computer. We hoeven alleen maar te updaten”, laat Maessen weten.
(Tekst gaat verder onder foto)
Elk jaar heeft de carnavalsvereniging weer een nieuwe prins nodig. Volgens Maessen is het vinden van een nieuwe prins in Ell nooit lastig. “Sinds 2015 hebben we een prinsencomité dat de selectie van de prins doet. Er zijn gelukkig voldoende kandidaten, dus daarover hoeven we ons nooit zorgen te maken.”
Custers herinnert nog een gebeurtenis uit het verleden, waarbij een prins vanwege ziekte plotseling uitviel. “Dat kan ook gebeuren maar gelukkig hebben we dat kunnen oplossen.” Volgens Maessen neem je tegenwoordig de rol van prins niet meer zo gemakkelijk over. Er gaat maanden voorbereiding aan vooraf, maar ook hij realiseert zich dat het kan gebeuren dat een prins (of vorst) uitvalt en dan moet je wat.
Prins zijn vergt veel tijd
De meest intensieve periode is tussen oktober en het carnavalsweekend. Maessen: “De prins zal, afhankelijk van zijn baan, moeten afstemmen met zijn werkgever. Want er vinden nogal wat activiteiten onder werktijd plaats. Dit jaar is het seizoen langer omdat vastelaovend laat valt. Dan kun je de activiteiten uitstrijken en ook weleens bij zusterverenigingen op bezoek gaan.”
Ell is een hechte gemeenschap. “Met de vastelaovend is dat duidelijk merkbaar”, zegt Maessen, maar hij maakt zich ook een beetje zorgen. “Het is belangrijk dat we de jeugd in het dorp kunnen houden. Dat ze hier kunnen blijven wonen.” Ook Custers beaamt dat carnaval een belangrijk gebeurtenis voor Ell is: “Maar het zit wel goed hier.”
Verstappen wil nog iets kwijt over het muziekvolume met carnaval. “Dat is wel veranderd in al die jaren. Vroeger speelde de ‘kapel’ in het café en dat was genieten. Je kon nog gesprekken voeren en zeiveren, zoals ze dat in Ell zeggen. Dat kan tegenwoordig niet meer. De muziek staat heel hard en dat is wat de jeugd grotendeels wil.”
Ook het repertoire is veranderd, maar besluit Verstappen: “Er gaat niets boven de ‘kapel’ die in de kroegen optreedt.”
